I Kylderen er det en flytebrygge ved hovedkaien som skal benyttes av besøkende til friluftsområder. Følg skiltet gangvei videre til Hovdahuset.

Man skal kun fortøye ved ved friluftrådets flytebrygge (merket med skilt), de andre er privateide.

Overnatter du i båten, fortøy gjerne ved moloen. Her er det lagt ut flytebrygge med leider til land.

Nøkkel til hytten ligger i en digital nøkkelboks på naustet på kaien. Kode til boksen mottas på e-post når oppholdet nærmer seg. Alternativt går det også an å hente nøkkel på kontoret på Helleneset. Nøkkelen må legges på plass i boksen ved avreise.

Huset har det du måtte trenge for matlaging. Ellers må du blant annet ta med

• Kjøkkenhåndklær og vaskekluter
• Sengetøy, eventuelt sovepose
• Drikkevann
• Toalettpapir
• Ved/kull

Leietakter plikter å sette seg inn i brann- og hyttereglene. Husk å sette grill og/eller bålpanne i god avstand fra døren og lukk vinduer da røyk og avgasser lett utløser brannvarsleren i huset.

Det er innlagt vann på Hovdahuset. Vannet kommer fra brønn eller tak, så det kan gjerne ha litt usmak. Vannet blir filtrert, men vi anbefaler at drikkevann til eget bruk tas med. Det står en pumpe i teknisk rom i kjelleren og denne er normalt på. Hvis ikke, vennligst ta kontakt med oppsynsmann Steinar Lønøy eller BOF.

Varmtvannsbereder slås på ved ankomst.

Huset har tre toaletter, servanter og dusj. Det er også vaskemaskin.

Hytten har vedovn i begge stuene. Det er også bålpanne utenfor.

Grilling må kun finne sted utendørs på kaien eller i strandkanten.

Friluftsrådet har totalt 4 naust på Hissøyna. Naustet på kaien som følger med leie av Hovdahuset, og her ligger det blant annet krabbeteiner som kan lånes.

Nord i Sanden er det et naust som står åpent. På forespørsel kan dette benyttes. Kystlednaustet sørvest i havnen Kylderen kan også benyttes. Dette naustet er godt egnet for kajakkpadlere. Se www.vestkystparken.no for kart.

Øyen har flere fine teltplasser, og i naustet i Sanden er det også en lavvo som kan lånes. Heng denne opp til tørk om den har vært i bruk.

Husk at regelen om fri ferdsel bare gjelder i utmark. Ta hensyn til de som bor på øyen og bruk merket gangvei og sti. Kart finnner du på www.vestkystparken.no og på informasjonstavlen på kaien. All aktivitet bør holdes i områdene som er avmerket som friluftsområder på kart. Det er sauer ute hele året, så hold hunden i bånd.

Ved slutten av den siste istida i Noreg, vart det isfritt på Sotra for om lag 13000 år sidan. Då øyane smelta ut or isen, stod havet nærare 30 meter høgare enn i dag vest i Fjell, og høgare enn det på austsida. Dagens Hissøyna var då berre ein liten holme på om lag 8 meter høg. Ein kan sjå spor etter den siste issmeltinga som skuringsstriper i berget og ei jettegryte heilt vest på Løten. Arkeologiske feltarbeid på øya har påvist spor etter fangstfolk på Hissøyna for 7000 år sidan. Det er grunn til å tru at øya vart tidleg fast busett. Her er kort veg til gode fiskeplassar, og noko matjord finst det også. Første busetnad var truleg i høg-mellomalderen, det vil seia før 1350.    

Dei første som busette seg her ute hadde eit tungt og tidkrevjande arbeid med å rydda gardbruk, fedrift og sjøbruk. Stadnamnet ”Heimstadvikja”, som ligg sørvest på øya, tyder på at her var truleg den første båtlendinga som vart nytta då dei første oppsitjarane etablerte seg på Hissøyna. Klyngjetunet vart naturlegvis reist i nord der matjorda var og der det var potensiale for å rydda og laga seg ei høveleg båthamn (Sanden). På 1600-talet er det framleis Krosskyrkja i Bergen som eig Hissøyna og granneøya Syltøyna, medan kongen no åtte Lokøyna, som før reformasjonen var eigd av biskopen i Bergen. Fem år seinare, i 1710 selde lagmann Knag heile garden til dei tre leiglendingane på Hissøyna.   

Fiskarbonden   

Småbåthamna i nord – Sanden – var i utgangspunktet ein sandgrunn dekka med steinar som issmeltinga hadde etterlete seg. Det har vore eit tungt og møysommeleg arbeid å rydda for steinar og laga bryggjer og båtstøer, før dei kunne reisa nausta sine. Det vart laga 3 båtstøer og ei langbryggje med ein steinpåle til fortøying av framfesta til robåane. (Langåra). No hadde dei ein trygg og lun båthann like i nærleiken av husa sine. Fiskarbonden budde nerast nidt i matfatet, berre ein kort rotur til dei mange gode fiskeplassane kring øya. I 1905 vart det halde utskifting over innmarka på Hissøyna. Her samdest brukarane om vegar, beiting, gjerdeplikt og liknande. Utskiftinga medførte at kvar brukar fekk dei mange småteigane sine samla i fleire større stykke. Alle brukarane bortsett frå bruk nr 3 flytta ut or gamlatunet, som låg der tunet til bruk nr 3 er i dag. Jordbruksteljinga 1939 vitnar at jorda framleis hadde sitt å seia for folket på Hissøyna. Her er registrert fem gardsbruk, alle med husdyr.    

Folket på Hissøyna var etter lokal målestokk relativt velståande. Her var det laksevågar, hummarfiske og eigne losstasjon i omlag 100 år, frå ca 1790 til ca 1890. Folketalet auka utpå 1800 – talet. Her som andre stader var det ein svært høg barnedødelegheit. Etter at poteta kom til Fjell i 1820 åra, ser vi at denne vitaminrike rotfrukta truleg har reddar mange barneliv. Utpå 1920-talet hadde dei fleste fiskarbøndene på Hissøyna skaffa seg fiskebåtar med motor. No var fiskarane ikkje lenger bunde til å fisk i nærleiken av heinstaden og mange tok del i vintersildfisket på Island. Sjølv om det no var slutt på inntekter frå losing hadde dei tidvis gode inntekter frå lakse- og hummar fisket heilt fram til siste halvdel av 1960-talet. Dei viktige inntektskjeldene kom frå – i tillegg til det tradisjonelle heilårsfisket – laksefiske, hummarfiske og losing.    

I losrullane frå andre halvdel av 1700-talet er Hissøyna oppført som eigen losstasjon. Den største lostrafikken gjekk føre seg i den første halvdel av 1800-talet og minka gradvis utover i ande halvdel. I enkelte periodar kunne det vera opptil 3 losar samstundes på øya. Det hendte at dei kapprodde for å koma først fram: Den lósen som først la handa på skutesida fekk retten til å losa skuta inn til Bergen. Fiskarbonden på Hissøyna held stand til utpå 1960 talet. Det hadde vore ei rivande utvikling i samfunnet etter den andre verdskrigen og den nye generasjonen såg seg om etter nye og meir attraktive levevegar.    

Folket her sørvest i Fjell fekk passasjerbåtrute i 1961 mellom Møvika, Stora- sundet, Lokøyna, Flågo, Syltøyna og Hissøyna. Dette hindra ei forgubbing av øyane på 1960- og 70-talet. I desember 1987 vert båtruta nedlagt og alle øyane bortsett frå Hissøyna vart knyta saman med bruer.    

I 1980 budde det 6 pensjonistar att på øya. I 1984 døyr Hjalmar Pedersen – den siste av i alt 9 sysken – alle ugifte – frå bruk nr 4 (Hovdana). Dei hadde ingen livsarvingar og staten arva då dette bruket som no disponerast av Bergen og Omland Friluftsråd.    

Kilde: Ove Mikal Kallestad 2016 

Ved avreise skal alle rom som har vært i bruk støvsuges og vaskes. Tøm oppvaskmaskinen og ta med all mat. Sett varmekabler på 15 grader.

Alt avfall skal tas med.

Sjekk at alle vinduer, dører og naust er låst før du drar. 

Legg nøkkelen tilbake i nøkkelboksen.